Komponowanie diety małego dziecka może być dla rodziców nie lada wyzwaniem. Bo choć maluch skończył już 1. rok życia, to nadal dynamicznie się rozwija i wciąż ma szczególne potrzeby żywieniowe. Właśnie dlatego po pierwszych urodzinach należy kontynuować troskę o kształtujący się organizm poprzez odpowiednio zbilansowany jadłospis. Zobacz, jak to zrobić.
Kluczowy okres dla rozwoju dziecka
1000 pierwszych dni życia dziecka to wyjątkowy czas dla jego organizmu. Zbilansowany jadłospis jest jednym z elementów wspierających harmonijny rozwój dziecka. Dieta rocznego malucha powinna nadal różnić się od jadłospisu dorosłych – być odpowiednio zróżnicowana oraz bogata w niezbędne składniki odżywcze, ważne dla rozwoju młodego organizmu. Zarówno ich nadmiar, jak i niedobór w diecie może mieć wpływ na to, w jaki sposób rozwija się dziecko.
Rekomendacje ekspertów
Ułatwieniem przy komponowaniu codziennego jadłospisu dla dziecka może okazać się przygotowany przez ekspertów z Instytutu Matki i Dziecka Modelowy talerz żywieniowy dla dzieci w wieku 1-3 lata, który przedstawia udział poszczególnych produktów w codziennej diecie, w określonych w ilościach i proporcjach. Postępowanie zgodnie z zaleceniami specjalistów – prawidłowe bilansowanie menu malucha – pomoże utrzymać odpowiedni poziom wapnia, witaminy D i żelaza. Niedobory żelaza i witaminy D w pierwszych latach życia mogą powodować poważne problemy zdrowotne, jak np. anemię czy krzywicę. Tymczasem wyniki najnowszych badań pokazują, że aż 94% dzieci po 1. roku życia otrzymuje z dietą niewystarczającą ilość witaminy D, a niedobory wapnia występują w dietach 42% dzieci po 1. roku życia.1
Menu dopasowane do wieku
Menu rocznego dziecka powinno być urozmaicone, ale musi być przy tym także bezpieczne i odpowiednio dopasowane do etapu rozwoju młodego organizmu. Jego ważnym elementem powinno być mleko (w tym mleko modyfikowane) i produkty mleczne, ponieważ są one dobrym źródłem łatwo przyswajalnego wapnia. Małe dziecko nadal powinno mieć dietę inną niż rodzice, ponieważ jadłospis dorosłych nie zawsze jest w stanie pokryć zapotrzebowania na witaminy czy składniki mineralne. Maluch potrzebuje nawet kilka razy więcej pewnych składników odżywczych niż dorosły – np. w przypadku witaminy D aż 6 razy więcej (na kilogram masy ciała w porównaniu z osobą dorosłą)!
Źródłem żelaza, ważnego dla rozwoju poznawczego, produkcji czerwonych krwinek czy odporności), jest m.in. mięso. Rozwiązaniem na dostarczenie witaminy D, ważnej m.in. dla prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego, jest różnorodna dieta i synteza skórna. Panujący w naszym kraju klimat z niewystarczającym nasłonecznieniem utrudnia wytworzenie przez organizm witaminy D. Po 1. urodzinach w okresie od września do kwietnia (lub jeśli nasłonecznienie w lecie jest niewielkie, to cały rok) należy suplementować witaminę D w dawce 600-1000 IU. Dodatkową pomocą dla mamy w pokryciu zapotrzebowania na m.in. ten składnik w diecie roczniaka mogą być mleka modyfikowane typu Junior, wzbogacone w ważne dla tego okresu rozwoju witaminy i składniki mineralne.
Wyniki badań pokazują, że spożywanie przez dzieci mleka modyfikowanego po 1. roku życia to aż o 78% mniejsze prawdopodobieństwo niedoboru witaminy D i zmniejszenie ryzyka niedoboru żelaza o 58% – w porównaniu z dziećmi otrzymującymi mleko krowie w diecie.
1Weker H.i wsp.:”Kompleksowa ocena sposobu żywienia dzieci w wieku 5.do 36. miesiąca życia – badanie ogólnopolskie 2016 rok", Instytut Matki i Dziecka, 2017.
2Szajewska H., Horvath A., Poradnik żywienia niemowląt. Krok po kroku od narodzin do pierwszych urodzin, Warszawa 2014.
3Akkermans MD, Eussen SR, van der Horst-Graat JM, et al. A micronutrient-fortified young-child formula improves the iron and vitamin D status of healthy young European children: a randomized, double-blind controlled trial. Am J Clin Nutr 2017;105:391-399.