Zmysł wzroku dziecka w łonie matki jest bardzo słabo rozwinięty, reaguje jedynie na wyraźne zmiany natężenia światła (jasność lub ciemność).
Co znajdziesz w tym artykule:
Tuż po narodzinach noworodek również nie potrafi jeszcze dostosować ostrości wzroku. Nieostry obraz widzi jedynie na odległość ok. 20 cm, dlatego tak chętnie wpatruje się w twarz nachylającej się nad nim mamy.
Już teraz masz wpływ na przyszłość Twojego dziecka. Kształtujesz ją jeszcze przed poczęciem, dbając o zdrowie Twoje i partnera. Następnie troszczysz się o żywienie i styl życia podczas ciąży. Po urodzeniu dziecka z miłością i oddaniem wspierasz jego prawidłowy rozwój, bo wiesz doskonale, że przyszłość Twojego dziecka zaczyna się już dziś.
Życie płodowe a rozwój wzroku u dziecka
Zalążki oczu dziecka powstają ok. 19 dni po zapłodnieniu, kiedy tworzy się cewa nerwowa. W 7. tygodniu ciąży po bokach głowy pojawiają się dwie czarne plamki, a miesiąc później zaczynają rosnąć powieki, które ok. 10. tygodnia sklejają się. W 4. miesiącu ciąży dziecko otwiera oczy i zaczyna powoli reagować na ostre światło.
Aby rozwój dziecka, w tym rozwój wzroku w łonie matki, zachodził bez zakłóceń, nieodzownym elementem jest zbilansowana dieta kobiety ciężarnej. Powinna ona obejmować zestaw potrzebnych składników odżywczych i witamin, w tym kwasu dokozaheksaenowego (DHA), bezpośrednio odpowiadającego za prawidłowy rozwój zmysłu wzroku.
Najlepszym źródłem potrzebnego DHA są tłuste ryby (makrela, łosoś, śledź). Zalecane jest także spożycie orzechów włoskich, pestek dyni czy siemienia lnianego, zawierających kwasy omega-3, prekursory DHA.
Dwuwymiarowy świat noworodka
Wzrok dziecka jest jednym z najsłabiej wykształconych zmysłów w chwili porodu. Zdaniem ekspertów świat widziany przez niemowlaka jest pozbawiony faktur i głębi, a ostre, drażniące światło sprawia, że noworodek mruży oczka. Ograniczone widzenie chroni jednak dziecko przez nadmiarem bodźców i pozwala na spokojne poznawanie otaczającego go świata. Dziecko w pierwszych miesiącach życia ma wyostrzone widzenie peryferyjne, czyli lepiej dostrzega kontury – krawędzie przedmiotów znajdujących się na obwodzie pola widzenia.
Czy wiesz, że naukowcy, wykorzystując najnowsze technologie, ustalili, że 2-3-dniowy noworodek widzi i potrafi rozpoznać wyraz twarzy opiekuna z odległości ok. 30 cm?
Po ukończeniu 6. miesiąca życia niemowlę zaczyna rozróżniać coraz więcej barw. Również wtedy, dzięki skoordynowanym ruchom gałek ocznych, śledzi ruch, a także zaczyna postrzegać kształty. Większość dzieci wybiera sobie wtedy swój „ulubiony” kolor, dlatego będzie skupiać swój wzrok na przedmiotach, zabawkach oraz osobach noszących na sobie ubrania w odpowiednim odcieniu. Należy zapewniać dziecku jak największą różnorodność doznań zmysłowych, dlatego też nie można usuwać zabawek w innych barwach i kupować nowe wyłącznie w preferowanym przez nie kolorze. Dla dzieci do 3. roku życia najbardziej atrakcyjnymi barwami stają się czerwony, niebieski, żółty oraz zielony.
Przeczytaj również:
Najważniejsze są pierwsze miesiące
Wszystkie decydujące postępy w rozwoju wzroku dziecka zachodzą w 1. roku jego życia. Choć proces widzenia rozwija się jeszcze przez najbliższe lata, zmiany nie są już tak dynamiczne, jak w pierwszych miesiącach życia. Dziecko od drugiego roku uczy się przede wszystkim nabywania nowych umiejętności np. rozwija pamięć wzrokową (zapamiętuje i rozróżnia nie tylko kolory i kształty, ale również pomieszczenia czy trasy). W tym okresie również dziecko zaczyna śledzić wzrokiem w pełnym zakresie ruchu, rozróżnia znajome przedmioty, a także potrafi bawić się układankami obrazkowymi, dopasowywać pojedyncze brakujące elementy.
W trosce o prawidłowy rozwój wzroku dziecka
Według zaleceń Światowej Organizacji Zdrowia niemowlęta powinny być karmione wyłącznie mlekiem matki przez pierwszych 6 miesięcy życia, ponieważ dostarcza ono niemal wszystkich niezbędnych składników odżywczych w odpowiednich proporcjach i ilościach.
Następnie zaleca się kontynuację karmienia piersią nawet do 2. roku życia lub dłużej, przy jednoczesnym rozszerzaniu diety dziecka. Mama, która zdecyduje się na rozpoczęcie karmienia noworodka mlekiem modyfikowanym, powinna skonsultować się z lekarzem pediatrą, by wybrać najlepszy produkt dla jej dziecka. Badania nad mlekiem modyfikowanym sprawiają, że jego skład jest maksymalnie, na ile to możliwe, zbliżony do składu mleka matki. Bardzo cennym składnikiem odżywczym potrzebnym dla niemowlaka są wielonienasycone kwasy tłuszczowe, które korzystnie wpływają na rozwój ośrodkowego układu nerwowego (kwas alfa-linolenowy), oraz na ostrość widzenia u dziecka (kwas dokozaheksaenowy, DHA).
Niepokojące zmiany w wyglądzie i zachowaniu dziecka a rozwój wzroku – kiedy należy reagować?
Jeśli w 3. miesiącu życia dziecko unika kontaktu wzrokowego z rodzicami, stale zezuje, ma poszerzone źrenice lub żółty (albo żółtobiały) odblask źrenicy, a także, gdy potrafi już chwytać, zbliża przedmioty tylko do jednego oka, należy skonsultować się z pediatrą. Te symptomy mogą świadczyć o problemach ze wzrokiem niemowlaka, dlatego należy przebadać dziecko, by wyeliminować niepotrzebne ryzyko.