Układ odpornościowy dziecka zaczyna rozwijać się w życiu płodowym, jednakże pełną dojrzałość osiąga dopiero ok. 12 roku życia dziecka. Wiele osób zastanawia się czy alergia może wpłynąć na ten proces? Dowiedz się więcej na temat odporności u dzieci z alergią z naszego artykułu!
Co znajdziesz w tym artykule:
Czy istnieje związek pomiędzy alergią a odpornością?
Układ odpornościowy zaczyna rozwijać się już w życiu płodowym. Proces ten trwa do ok. 12 roku życia. Nieodzowną rolę w tym rozwoju odgrywa układ pokarmowy, ponieważ to właśnie w nim dojrzewają komórki odpornościowe (m.in. leukocyty – białe krwinki). To m.in. z tego powodu można mówić o zwiększonej częstotliwości występowania infekcji górnych dróg oddechowych u dzieci z alergią pokarmową, które mają zmienioną mikrobiotę jelitową¹. Oprócz tego badania naukowe wykazują dwie inne przyczyny takiego stanu rzeczy:
- Podrażnienie i zapalenie błony śluzowej górnych dróg oddechowych, które ułatwiają wnikanie patogenów do organizmu dziecka. Oprócz tego nadmierna ilość śluzu gromadząca się w drogach oddechowych stanowi doskonałą pożywkę dla drobnoustrojów.
- Zbyt późne rozpoznanie alergii pokarmowej. W niektórych przypadkach alergia może objawiać się podobnie jak infekcje układu oddechowego. Wówczas, gdy nie zostanie ona odpowiednio rozpoznana, lekarz podstawowej opieki zdrowotnej, może podjąć decyzję o podaniu antybiotyku, co w dłuższej perspektywie może skutkować nadmierną podatnością organizmu na działanie niektórych drobnoustrojów ²
Bakterie jelitowe mają znaczenie dla kształtującego się układu odpornościowego, a co za tym idzie – dla profilaktyki alergii. Jeśli w okresie noworodkowo-niemowlęcym kolonizacja przewodu pokarmowego zostanie opóźniona lub zmieniona, istnieje prawdopodobieństwo, że układ immunologiczny może być aktywowany proalergicznie.
Mimo to nie ma dowodów naukowych, które w jasny sposób potwierdzałyby ścisły związek pomiędzy alergią a obniżoną odpornością u dziecka. Co istotne, odpowiednio wcześnie rozpoznana i prawidłowo leczona alergia pokarmowa, nie powinna mieć większego wpływu na funkcjonowanie układu immunologicznego.
Czy alergia pokarmowa występuje częściej u dzieci z obniżoną odpornością?
Co ciekawe, obniżona odporność, a co za tym idzie częste występowanie infekcji górnych dróg oddechowych, może negatywnie wpływać na stan błony śluzowej i funkcjonowanie układu odpornościowego. W takiej sytuacji organizm może być bardziej wrażliwy na działanie alergenów pokarmowych.
Jak wspierać odporność u dziecka?
Aby korzystne bakterie mogły się rozwijać w przewodzie pokarmowym, potrzebują pożywki, czyli prebiotyków. Ich zadaniem jest modulowanie składu mikrobioty, dzięki czemu wpływają na kształtowanie ekosystemu jelitowego. Jak to wygląda w praktyce? Układ pokarmowy niemowlęcia wciąż dojrzewa, a co za tym idzie, jego jelita są – w przeciwieństwie do jelit dorosłego – znacznie bardziej przepuszczalne. Przyczynia się to do wnikania przez nie alergenów, a przez to – do częstszego występowania alergii pokarmowej u najmłodszych.
Na to, jakie mikroorganizmy zasiedlą układ pokarmowy dziecka, wpływa m.in. sposób porodu (korzystne bakterie pochodzą nie tylko z dróg rodnych matki, ale także z jej skóry), a także środowisko zewnętrzne (mikroorganizmy, które „zamieszkają” układ pokarmowy, mogą pochodzić też ze szpitala, domu czy od osób obecnych przy porodzie). Na skład bioty bakteryjnej jelit ma również wpływ sposób żywienia w pierwszych latach życia.
Właśnie dlatego tak ważne jest, aby w pierwszych latach życia systematycznie odbudowywać mikroflorę jelitową. Jest to możliwe właśnie dzięki prebiotykom, występującym w najlepszym pokarmie dla niemowlęcia, czyli mleku mamy.
Źródła:
¹Bartuzi Z., Rola flory bakteryjnej jelit w rozwoju alergii na pokarmy "Alergia" 2016; 2: 5-10.
²Wpływ alergii na odporność dziecka: [dostęp 29.09.2020]