Maluch uczy się i rozwija przede wszystkim przez zabawę. Najlepsze dla rocznego dziecka zabawki to te, które odpowiadają jego poziomowi umiejętności w wystarczającym stopniu, a jednocześnie sprzyjają nabywaniu nowych zdolności, charakterystycznych dla danego etapu życia. Jakie zabawki warto wybrać dla rocznego dziecka, by wspomagać jego rozwój?
Co znajdziesz w tym artykule:
Zabawki edukacyjne dla rocznego dziecka – jak wspomagają rozwój malucha?
Wykorzystanie odpowiednio zaprojektowanych zabawek pomaga dziecku w nauce nowych umiejętności, poszerzaniu wiedzy i zwiększaniu zrozumienia dla otaczającego świata. Pobudza także do szukania kreatywnych rozwiązań dla pojawiających się problemów.
Zabawki dla rocznego malucha mogą wspierać rozwój podstawowych zmysłów – dotyku, wzroku, słuchu. Pomagają dziecku ćwiczyć umiejętności motoryczne, np. manipulowania różnorodnymi przedmiotami w dłoniach, w tym precyzyjnego podnoszenia ich i układania, a także umiejętności związane z chodzeniem i przemieszczaniem się. Nie bez znaczenia jest również wpływ zabawek na rozwój zdolności umysłowych, takich jak koncentracja uwagi, myślenie, pamięć i postrzeganie.
Zabawki odgrywają bardzo ważną rolę we wspieraniu interakcji między opiekunem i dzieckiem, a także w rozwijaniu zdolności społecznych malucha.
Jak wybrać najlepsze zabawki dla rocznego dziecka?
Duży asortyment artykułów w sklepach stacjonarnych i internetowych czasami utrudnia decyzję odnośnie ich wyboru. Podpowiadamy, jakie rodzaje zabawek dla rocznego dziecka warto nabyć:
- Zabawki, które wspierają aktywność fizyczną dziecka i jego rozwój motoryczny. Przykładem w tej kategorii są rowerki, piłki, a także kreatywne klocki rozwijające motorykę dużą (można tworzyć z nich różne duże konstrukcje, np. bujaki, równoważnie, czy jeździki).
- Przeznaczone dla rocznych dzieci książeczki odporne na uszkodzenia. Pozwalają one wspólnie z maluchem oglądać obrazki i czytać, pomagając mu poznawać świat. Wprowadzenie rytuału codziennego czytania z maluchem, choćby kilkuminutowego, może wspierać rozwój umiejętności komunikacji, a także pobudzać wyobraźnię oraz kreatywność. Warto pamiętać, że biblioteki publiczne są bardzo dobrym źródłem książeczek dla dzieci. Dzięki ich zasobom możemy często wybierać nowe pozycje dla rocznego malucha bez konieczności kupowania książeczek, które na tym etapie życia dość szybko stają się nieadekwatne do wieku i poziomu rozwojowego.
- Zabawki sensoryczne, pomagające w stymulowaniu różnorodnych zmysłów malucha. Takimi przedmiotami mogą być m.in. sortery sensoryczne kształtów i/lub kolorów (np. drewniana kostka z elastycznymi ściankami, przez które dziecko może wkładać i wyjmować różnokształtne klocki), dziecięce instrumenty muzyczne (np. cymbałki), miękkie książeczki sensoryczne, czy interaktywne maskotki uspokajające.
- Zabawki praktyczne, czyli takie, z których maluch szybko nie wyrośnie (dedykowane dzieciom w szerokiej kategorii wiekowej) oraz przeznaczone do użytku na wiele sposobów (pozostają one ciekawe dla malucha przez dłuższy czas). Wielu rodziców ma doświadczenie z frustrującą sytuacją kupienia lub otrzymania w prezencie dla dziecka zabawki, którą jest ono zainteresowane zaledwie przez dzień czy kilka dni. Klasyczną zabawką, z której duża część maluchów chętnie korzysta przez lata są np. zestawy klocków. Na przestrzeni lat warto od czasu do czasu uzupełniać je o kolejne serie, dla wyższej kategorii wiekowej (np. z mniejszymi elementami). Dzieci mogą wtedy jednocześnie tworzyć konstrukcje i bawić się elementami ze wszystkich otrzymanych pudełek.
- Przedmioty codziennego użytku lub zabawki, które je odwzorowują. Przykładami takich zabawek są np. plastikowe serwisy kawowe czy naczynia kuchenne oraz dostosowane do możliwości dziecka konewki do podlewania roślin. Są to zabawki, dzięki którym maluch ćwiczy umiejętności praktycznego manipulowania przedmiotami i nabywa zdolności ważne w kontekście zdobywania większej samodzielności w podejmowaniu niektórych czynności codziennego życia.
Jeśli posiadasz dom z ogrodem i szukasz odpowiednich dla rocznego dziecka zabawek do użytkowania na zewnątrz, rozważ zakup piaskownicy wraz z zestawem wiaderek, foremek, czy innych akcesoriów. Możesz także wybrać taczkę, którą maluch wykorzysta do przewożenia piasku lub innych przedmiotów, jednocześnie ćwicząc chodzenie i zdolności manualne.
Szykujesz się na rodzinną podróż i chcesz zabrać ze sobą zabawki dla dziecka, które zajmą jego uwagę na trasie? Warto spakować przede wszystkim te sprawdzone, którymi maluch chętnie bawił się w przeszłości. Zabawkami do samochodu dla rocznego dziecka mogą być np. miękkie książeczki edukacyjne lub tablice aktywizujące. Nie wymagają one płaskiego podłoża do rozłożenia potrzebnych elementów, dlatego sprawdzają się, gdy maluch siedzi w foteliku. Takie przedmioty mogą również służyć dziecku do zabawy w wózku.
O czym warto pamiętać przy wyborze zabawek dla rocznego dziecka?
Przy wyborze zabawki dla rocznego malucha, zawsze zwracaj uwagę na wiek określony na opakowaniu – przede wszystkim upewnij się, że nie jest ona przeznaczona dla dzieci w starszej kategorii wiekowej. Nie chodzi tu jedynie o zdolność malucha do faktycznego użytkowania zabawki w przeznaczony sposób na danym etapie życia, ale również o względy bezpieczeństwa. Produkty dla najmłodszych dzieci podlegają określonym zasadom przy projektowaniu i wytwarzaniu, np. dotyczącym braku małych części, którymi dziecko mogłoby się zadławić.
Warto upewnić się, że zabawka:
- Nie ma luźnych sznureczków, kokardek, kabelków,
- Nie jest nadmiernie stymulująca, np. nie wydaje bardzo głośnych lub piskliwych dźwięków,
- Nie posiada elementów, które małe dziecko mogłoby próbować połknąć.
Innym aspektem, który należy sprawdzić przed zakupem zabawki jest posiadanie przez artykuł certyfikatu CE. Potwierdza on spełnianie obowiązujących na terenie Unii Europejskiej wymogów prawnych dotyczących bezpieczeństwa.
Większość zabawek dla rocznego dziecka sprawdzi się zarówno dla chłopca, jak i dla dziewczynki. Nie ma potrzeby na tym etapie życia ograniczać wybór np. do przedmiotów w określonych kolorach. Dopiero w zabawkach dla dzieci w starszym wieku występują większe różnice w rodzajach artykułów dedykowanych maluchom każdej z płci.
Pamiętaj, że choć zabawki nakierowane na edukację i kształtowanie nowych umiejętności są przydatne, we wczesnym dzieciństwie jednym z najważniejszych aspektów wspomagających rozwój są interakcje z opiekunem i jego aktywny udział w procesie poznawania świata przez malucha. Zabawki powinny pełnić głównie rolę wspierającą (a nie zastępującą) te interakcje.
Źródła:
- Richard M. N., Putnick D. L., Bradley L. P. i wsp. (2022) Children’s Utilization of Toys is Moderated by Age-Appropriateness, Toy Category, and Child Age, Applied Developmental Science, 26(1): 192-205, dostęp: https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC8803267/.
- Dag N. C., Turkkan E., Kacar A. i wsp. (2021) Children’s only profession: Playing with toys, Northern Clinics of Istanbul, 8(4): 414-420, dostęp: https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC8430366/.
- Healey A., Mendelsohn A., Sells J. M. i wsp. (2019) Selecting Appropriate Toys for Young Children in the Digital Era, Pediatrics, 143(1): e201833348, dostęp: https://publications.aap.org/pediatrics/article/143/1/e20183348/37330/Selecting-Appropriate-Toys-for-Young-Children-in?autologincheck=redirected.
- Zero to Three (2025) Tips for Choosing Toys for Toddlers, dostęp: https://www.zerotothree.org/resource/tips-for-choosing-toys-for-toddlers-toddler-toys/.