Rozwój fizyczny niemowlaka to bardzo indywidualna sprawa, zależna od uwarunkowań genetycznych, czyli predyspozycji odziedziczonych po rodzicach oraz warunków środowiskowych – sposobu karmienia czy przebytych chorób.
Co znajdziesz w tym artykule:
Istnieją normy, jak siatki centylowe, do których możemy odnieść masę i długość ciała niemowlęca. Jednak warto pamiętać, że każde dziecko rozwija się w swoim tempie.
Pierwszy pomiar masy i długości ciała niemowlęcia odbywa się tuż po narodzinach. U zdrowych, donoszonych noworodków, urodzonych między 38. a 42. tygodniem ciąży masa ciała mieści się w przedziale 2500 – 4000 g, a długość ciała 50 – 55 cm. W pierwszej dobie po narodzinach masa ciała noworodka może zmniejszyć się o około 7 – 10%. To fizjologiczny spadek wagi, spowodowany m. in. wydalaniem smółki (pierwszego stolca), oddawaniem moczu, utratą wody przez skórę. W około 1. tygodniu życia wraca urodzeniowa masa ciała dziecka. W szpitalu Twoje dziecko będzie ważone każdego dnia. Po wyjściu do domu powinnaś sama kontrolować masę ciała niemowlęcia. Pomiary antropometryczne, m. in. masy i długości ciała odbywać się będą także podczas wizyt u pediatry.
Jak przybiera dziecko?
Pamiętaj, aby podczas każdej wizyty pediatra zaznaczał wyniki pomiarów masy i długości ciała oraz obwodu głowy Twojego dziecka na siatkach centylowych, znajdujących się w książeczce zdrowia dziecka.
W uproszczeniu przyjmuje się, że w pierwszym miesiącu życia noworodek powinien zwiększyć masę ciała średnio o 20 g na dobę, co daje 600 g po ukończeniu pierwszego miesiąca życia (często bywa jednak, że dziecko przybiera na wadze znacznie więcej). W dwóch kolejnych miesiącach przyrost masy ciała jest podobny: oscyluje bowiem w granicach 20 – 30 g/dobę, czyli niemowlęciu przybędzie 800 – 900 g miesięcznie. Później niemowlę rośnie nieco wolniej.
Przyrost długości ciała u niemowlęcia w 1. roku życia wynosi 23–28 cm, w 2. roku życia 7,5–13 cm.
Przeczytaj również
Kontrola wzrostu i masy ciała niemowlęcia
W celu monitorowania, czy niemowlę przybiera na wadze i rośnie, ważne jest systematyczne ważenie i mierzenie dziecka, a także zapisywanie uzyskanych wartości i nanoszenie ich bezpośrednio na siatki centylowe, które znajdziesz w książeczce zdrowia dziecka. Pomiarów możesz dokonywać w warunkach domowych. Zazwyczaj nie jest to konieczne każdego dnia, chyba że pediatra zaleci inaczej. Zaleca się ważenie dziecka nie częściej niż raz w tygodniu. Pomiary będą wykonywane także w przychodni, podczas wizyty u pediatry.
Siatki centylowe służą monitorowaniu rozwoju dziecka. Zaznaczanie na wykresach kolejnych wyników pomiarów masy i długości ciała oraz obwodu głowy umożliwia monitorowanie przebiegu wzrastania w czasie, a także ocenę, czy mieści się on w tzw. szerokiej normie. Norma ta to wartości wzrostu i masy ciała znajdujące się pomiędzy 3. a 97. centylem. Najważniejsza w kontrolowaniu rozwoju jest indywidualna krzywa wzrastania Twojego dziecka. To linia, która powstaje przez połączenie kolejnych pomiarów. Interpretacją wyników zajmuje się pediatra.
Ekspert radzi:
- Regularnie kontroluj przyrost masy i długości ciała u dziecka. Pamiętaj, że niemowlęta rozwijają się w różnym tempie. Inne przyrosty będą u dziewczynek, inne u chłopców. Rozwój jest uzależniony od predyspozycji genetycznych i uwarunkowań środowiskowych.
- Pomiary masy ciała powinny odbywać się z użyciem tej samej wagi, zarówno w przychodni jak i w domu. Dzięki temu wyniki będą miarodajne.
- Dziecko powinno być mierzone i ważone nago oraz przed posiłkiem. Na wadze możesz ułożyć pieluchę, aby nie kłaść niemowlęcia na zimnej powierzchni.
- Niepokojące są braki przyrostu masy ciała czy wzrostu oraz wszelkie spadki wagi. Wszystkie wątpliwości konsultuj z lekarzem.
- Okresowe braki przyrostu masy ciała mogą wiązać się z brakiem apetytu, który występuje u niemowląt podczas infekcji, choroby, biegunki czy nawet, gdy dziecko ząbkuje.
- Z reguły, dzieci o niskiej masie urodzeniowej wzrastają w takim samym tempie, jak dzieci z prawidłową masą ciała. Większość z nich nadrabia niedobory masy i długości ciała przed ukończeniem 2.—3. roku życia.