Najintensywniejszy rozwój mózgu odbywa się już w życiu płodowym i w trakcie pierwszych lat życia. Po 1. urodzinach ten proces wciąż przebiega bardzo dynamicznie, a dziecko coraz więcej potrafi. Warto wtedy wspierać doskonalenie funkcji „supernarządu” poprzez angażowanie dziecka w gry rozwijające różne obszary mózgu.
Co znajdziesz w tym artykule:
Gry i zabawy rozwijające mózg dziecka
Ćwiczenia na rozwój mózgu dziecka powinny mieć formę ciekawych, angażujących zabaw. Gdy forma nauki jest atrakcyjna, zajmująca, maluch uczy się dużo szybciej. Warto zadbać różnorodność gier, by harmonijnie rozwijać poszczególne obszary mózgu dziecka i pomagać maluchowi w nabywaniu różnorodnych umiejętności, m.in. związanych z motoryką, mową, pamięcią, wyobraźnią, a także rozwojem emocjonalnym i społecznym.
9 ćwiczeń wzmacniających mózg dziecka
Brakuje Ci pomysłów na gry, które mogłyby wspierać rozwój mózgu dziecka? Poniżej znajdziesz 9 propozycji aktywności, dzięki którym maluch będzie mógł ćwiczyć funkcje tego narządu i rozwijać nowe umiejętności, a jednocześnie dobrze się bawić.
1. Czytanie bez obrazków
Junior lubi oglądać obrazki podczas czytania mu książki? Raz na jakiś czas warto zasłonić ilustracje do bajki, dzięki czemu dziecko skupi się na historii bez podpowiedzi oraz skoncentruje na słuchaniu i sensie opowieści. Dzięki temu będzie uważniejsze. To także świetne ćwiczenie na pamięć. Po skończeniu czytania warto zapytać malucha o szczegóły opowieści i porozmawiać z nim o bohaterach.
2. Spacer po linii
Krawędź dywanu, linie łączące chodnik, krawężnik – to wszystko może stać się wyjątkowym wyzwaniem dla dziecka, pomagającym ćwiczyć jego koordynację ruchową oraz koncentrację. Warunek? Musi iść prosto po linii i uważać, aby nie wykroczyć poza nią. Jeśli na początek to zadanie okaże się zbyt trudne, można trzymać Juniora za rękę lub zmienić zasady gry – nie można nadepnąć na linię, ale ją obchodzić lub przeskakiwać. Ta zabawa nie znudzi się dziecku na pewno przez długi czas.
3. Puzzle sensoryczne
Puzzle to ponadczasowa gra rozwijająca w dziecku umiejętność rozpoznawania kształtów i logicznego myślenia. Ponadto pomaga trenować pamięć i koncentrację oraz motorykę małą. Dobierz wzór i wielkość elementów odpowiednie do wieku dziecka (niektóre proste układanki przeznaczone są nawet dla rocznych dzieci). By dodatkowo wspomagać rozwój zmysłów malucha, można postawić na puzzle sensoryczne, czyli składające się z elementów wykonanych z różnych materiałów.
4. Zagadki
W domu, na wakacjach, w podróży, podczas spaceru – zawsze jest dobra okazja do zadawania zagadek, które zmuszą mózg dziecka do myślenia i nauczą obserwacji. Warto wybrać sobie jeden, dobrze rozpoznawalny obiekt, np. samochód, i opisać go za pomocą charakterystycznych cech. Dziecko może zadawać pytania, na które uzyska odpowiedzi „tak” lub „nie”. Oczywiście na początku zagadki powinny być proste, jednak z czasem mogą być coraz trudniejsze i podchwytliwe.
5. Tor przeszkód
Dom pełen jest przedmiotów, które mogą posłużyć za przeszkody do pokonywania. W pokoju rozłóż koc, na nim ustaw poduszki, fotel czy zabawki, a za nimi wyznacz metę. Zadaniem dla Juniora będzie dotarcie do niej w jak najkrótszym czasie. Poprawi to koncentrację i sprawność motoryczną, a także umiejętność logicznego myślenia (może istnieje krótsza droga?). Trzeba jedynie zadbać, by domowy tor przeszkód był bezpieczny i dziecko nie zrobiło sobie krzywdy przy ich omijaniu.
- Mowa i śpiewanie
Pierwsze lata życia to czas intensywnego rozwoju zdolności komunikacyjnych. Zabawy wspierające rozwój mowy u dziecka nie muszą być skomplikowane, a niemal każdy moment w ciągu dnia jest dobrą okazją, by je podejmować. Na spacerze, podczas wspólnych zakupów spożywczych, czy w domu – opowiadaj dziecku co widzisz, słyszysz, co robisz. Śpiewaj dziecku piosenki, podkreślając rymy i zmieniając natężenie głosu. Maluch uczy się w ten sposób wielu nowych słów, a wykorzystanie muzyki i rymów ułatwia ich zapamiętywanie.
7. Zielone światło – czerwone światło
W tej zabawie linia dywanu lub próg pokoju służy za granicę chodnika z ruchliwą ulicą. Sygnalizacją świetlną mogą być rodzice. Kiedy maluch usłyszy „czerwone światło”, musi stać. Dopiero po usłyszeniu „zielone światło” może przekroczyć linię. To nauczy go samokontroli i zahamuje impulsywność, co dla dziecka po 1. roku życia stanowi duże wyzwanie.
8. Eksperymenty
Każdy Junior to mały odkrywca. Lubi sprawdzać właściwości przedmiotów, testować je i poznawać nowe zależności między nimi. Miska z mąką i wodą, piasek, kamienie, muszle – wszystko to świetnie się sprawdzi, aby dziecko mogło poznać różne stany skupienia, faktury, kształty i miękkość. Pobudzi to jego wyobraźnię i pozwoli lepiej poznać świat.
9. Dopasowywanie i sortowanie
Po 1. roku życia dzieci stopniowo zaczynają rozumieć, jak dopasowywać do siebie przedmioty i je kategoryzować. Warto proponować dziecku zabawy, które rozwijają tę umiejętność. Można wykorzystać gotowe gry, polegające na sortowaniu kolorów, kształtów i rozmiarów, np. dopasowywanie klocków do właściwych otworów. Dzięki nim dziecko rozwija również motorykę małą – ćwiczy chwytanie i ruchy precyzyjne.
Źródła:
- Center on the Developing Child, Harvard University (2022) Brain-Building Through Play: Activities for Infants, Toddlers, and Children, dostęp: https://developingchild.harvard.edu/resources/handouts-tools/brainbuildingthroughplay/.