Karmienie piersią to bez wątpienia najlepszy sposób żywienia niemowlęcia. Składniki w idealnych proporcjach i ilościach czynią mleko mamy pokarmem, który zaspokaja potrzeby młodego, intensywnie rozwijającego się organizmu. Co szczególnego znajduje się w pokarmie kobiecym, że od lat stanowi obiekt badań dla naukowców z całego świata?
Co znajdziesz w tym artykule:
Niepowtarzalne właściwości
Pokarm mamy to najlepsze, co kobieta może dać swojemu dziecku. W pierwszym półroczu życia niemowlęcia powinien być wyłącznym pokarmem dla malucha. Dzięki zmianom w składzie – w zależności od etapu laktacji, ale także w czasie pojedynczego karmienia – mleko mamy idealnie odpowiada na potrzeby intensywnie rozwijającego się organizmu dziecka.
Pierwszym pokarmem, który niemowlę otrzymuje zaraz po przyjściu na świat, jest siara¹. Charakteryzuje się wysoką zawartością białka i przeciwciał. Pierwsze mleko celowo jest bardzo treściwe – żołądek noworodka jest bowiem bardzo mały i nie jest w stanie przyjąć dużej ilości pokarmu, dlatego potrzebuje wielu ważnych składników odżywczych w niewielkiej objętości mleka.
Mleko w kolejnej fazie, w odpowiedzi na zmieniające się potrzeby dziecka, jest bogatsze w tłuszcz i laktozę Niepowtarzalną właściwością mleka mamy jest zmiana jego składu, która uzależniona jest od pory dnia czy pory roku, ale także właśnie od wymagań intensywnie rozwijającego się organizmu. Przykładowo nocą mleko mamy zawiera więcej tłuszczu. Niemowlę otrzymuje wtedy bardziej sycący posiłek, a co za tym idzie – dłużej i smaczniej śpi, natomiast latem pokarm jest bardziej wodnisty, dzięki czemu szybciej gasi pragnienie dziecka.
Czy wiesz, że...
- …organizm mamy dostosowuje się do apetytu dziecka? Im więcej niemowlę zjada, tym więcej kobiece piersi wyprodukują mleka².
- …w mleku mamy znajduje się ok. 40 różnych substancji zapachowych, które wpływają na reakcje behawioralne niemowlęcia? Dziecko może odróżniać mleko matki od mleka innej kobiety właśnie po zapachu.
- …poprzez karmienie piersią niemowlę zapoznaje się ze smakiem produktów, które spożywa mama? Może to zwiększać lub zmniejszać akceptację niektórych pokarmów na etapie rozszerzania diety.
Moc mleka mamy
Według najważniejszych instytucji naukowych i organizacji ds. żywienia najmłodszych, w tym Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci, niemowlę powinno być karmione wyłącznie piersią przez pierwsze 6 miesięcy życia. Nie ma jednak granicy, która mówi o tym, jak długo powinno trwać karmienie piersią – Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaleca kontynuację tego sposobu karmienia do 2. roku życia lub dłużej – tak długo, jak chcą tego mama i dziecko.
Jeśli mama karmi piersią, zapewnia swojemu dziecku wszystkie składniki odżywcze i witaminy niezbędne do jego prawidłowego wzrostu i rozwoju (poza witaminą D i K, które należy suplementować po wcześniejszej konsultacji z lekarzem pediatrą). W mleku kobiety znajdują się m.in.:
- woda – która gasi pragnienie i nawadnia organizm niemowlęcia, jest także rozpuszczalnikiem wszystkich pozostałych składników pokarmu,
- białka – główny budulec dla rozwijającego się organizmu;
- węglowodany – przede wszystkim laktoza, która w dużej mierze pokrywa zapotrzebowanie energetyczne dziecka, oraz oligosacharydy
- tłuszcze – m.in. długołańcuchowe wielonienasycone kwasy tłuszczowe, w tym kwasy omega 3 niezbędne do prawidłowego rozwoju mózgu i narządu wzroku,
- składniki mineralne – np. wapń, który jest odpowiedzialny za budowę szkieletu oraz żelazo, które jest niezbędne do tworzenia krwinek czerwonych, czy rozwoju funkcji poznawczych,
- witaminy m.in. A, i C – ważne w prawidłowym funkcjonowaniu układu immunologicznego.
- czynniki odpornościowe – m.in. immunoglobuliny, laktoferyna, lizozym czy mucyny wspierające niedojrzały układ odpornościowy niemowlęcia.
Już wiele lat temu eksperci odkryli oligosacharydy w mleku mamy. Oligosacharydy to złożone związki węglowodanowe, których tylko śladowe ilości można odnaleźć w mleku innych gatunków! W pokarmie kobiecym są one trzecim co do ilości składnikiem. Oligosacharydy mleka mamy stanowią kompozycję ponad 1000 różnych krótko- i długołańcuchowych oligosacharydów w stosunku 9:1.
…w 1994 roku Zespół Badawczy Nutricia jako pierwszy na świecie odkrył, że mleko kobiece zawiera oligosacharydy krótko i długołańcuchowe .
W 1994 roku Zespól Badawczy Nutricia jako pierwszy na świecie szczegółowo opisał złożoną strukturę oligosacharydów mleka kobiecego, w tym nowo odkrytych przez naukowców Nutricia oligosacharydów długołańcuchowych.
Dzięki temu przełomowemu odkryciu eksperci Nutricia opracowali i jako pierwsi już w 2000 roku dodali do mleka modyfikowanego wyjątkową, unikalną mieszankę galakto- i fruktooligosacharydów (scGOS/lcFOS) w stosunku 9:1, tak aby masa cząsteczek scGOS/IcFOS była zbliżona do masy cząsteczkowej oligosacharydów mleka kobiecego.
Prowadzone od wielu lat badania nad składem mleka mamy utwierdzają naukowców w przekonaniu, że karmienie piersią jest najwłaściwszym sposobem żywienia niemowlęcia. Nowe odkrycia i wieloletnie analizy składników pokarmu kobiecego oraz ich właściwości pozwalają ekspertom na stałe doskonalenie receptur mlek modyfikowanych przeznaczonych dla dzieci, które z uzasadnionych powodów nie mogą być karmione piersią. Takie produkty nigdy nie zastąpią mleka mamy, ale dzięki najnowszej wiedzy są tworzone w taki sposób, aby dostarczały dziecku m.in. składników inspirowanych składnikami pokarmu kobiecego.
1.,2. Poradnik karmienia piersią według zaleceń Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci, Warszawa 2016; 18.