Niewątpliwie ciąża to długo wyczekiwany i szczególnie ekscytujący moment dla obojga rodziców. Nic bardziej nie urealnia obecności dziecka, jak pierwsze odczucia jego ruchu w brzuchu mamy. Na początku aktywności maluszka mogą nie być dość wyraźne, z czasem – gdy będzie rósł i przybierał na wadze – staną się bardziej wyczuwalne. Jak rozpoznać pierwsze ruchy płodu oraz kiedy kobieta powinna się ich spodziewać?
Co znajdziesz w tym artykule:
Pierwsze muśnięcie
Choć przyszła mama wie, że nosi w sobie dziecko, to dopiero jego pierwsze ruchy sprawiają, że wizja rodzicielstwa staje się coraz bardziej rzeczywista. Każde dziecko rozwija się w swoim tempie, jednak zawsze na początku jego aktywności są bardzo subtelnie i mało wyczuwalne – daleko im do typowych uderzeń czy kopnięć. Pierwsze ruchy dziecka porównuje się do uczucia przelewania, bulgotania czy charakterystycznych „bąbelków”. Są one rozpoznawalne dopiero około 16.-20. tygodnia ciąży, a w przypadku pierwszej ciąży mogą rozpocząć się nieco później. Dopiero z czasem, kiedy w brzuchu mamy jest coraz mniej miejsca, dziecko daje wyraźniejsze znaki swojej obecności – niekiedy nawet widoczne dla otoczenia, np. w postaci fali na brzuchu. To zupełnie naturalne, że jedna mama odczuwa pierwsze ruchy dziecka około 16. tygodnia ciąży, a inna dopiero po 19. tygodniu. Wiele może zależeć od takich czynników, jak: masa ciała kobiety, ułożenie dziecka, łożyska czy objętości płynu owodniowego, a nawet wrażliwości zakończeń nerwowych.
Nawet jeśli maluch bardzo często daje o sobie znać, czasem zdarza się, że po prostu potrzebuje snu. Nie należy obawiać się, jeśli po kilku godzinach szaleństw nagle nie czuć w brzuchu aktywności dziecka – prawdopodobnie zbiera wtedy siły na kolejne akrobacje.
Co dziecko robi w brzuchu?
Tak naprawdę dziecko zaczyna poruszać się na długo przed tym, jak mama będzie w stanie to odczuć. Już po około 8 tygodniach wykonuje niewielkie ruchy w postaci pochyleń czy drgań. Po 9 tygodniach może pojawić się u niego pierwsza czkawka, z kolei po 10 tygodniach dziecko potrafi już poruszać głową, podnosić ręce, by dotknąć twarzy i otworzyć buzię. W 11. tygodniu może ssać i połykać płyn owodniowy, w 12. tygodniu będzie ziewać i rozciągać się, natomiast po 13 tygodniach potrafi już krótko drzemać. Około 14. tygodnia prawdopodobnie mama wciąż nie będzie w stanie poczuć swojego dziecka, jednak ono będzie potrafiło reagować na ruchy mamy – np. podczas delikatnego szturchnięcia może wykonać obrót. Po 15 tygodniach jego koordynacja ruchowa staje się coraz bardziej stabilna – na tym etapie dziecko potrafi już ssać kciuk. Jeśli rodzice zauważą ten gest podczas kontrolnego badania USG, może to być dla nich wskazówka, którą ręką maluch będzie się posługiwał w przyszłości.¹
Ruchy dziecka w kolejnych tygodniach
Od około 16.-20. tygodnia ciąży, ruchy płodu są częste, choć delikatne. Stopniowo ich intensywność się zwiększa, a mama odczuwa je coraz mocniej. Około 32. tygodnia ruchliwość płodu jest nieco rzadsza, jednak coraz bardziej wyczuwalna i widoczna. Częstotliwość ruchów zwiększa się po 37. tygodniu ciąży. W III trymestrze dziecko ma już zwykle ukształtowany stały dobowy rytm aktywności. Pod koniec ciąży – choć dziecko porusza się z podobną częstotliwością – można zaobserwować, że jego aktywność jest nieco inna. Dzieje się tak, ponieważ w brzuchu mamy robi się coraz ciaśniej.
Ile kopnięć powinna odczuwać mama każdego dnia?
Poza rutynowymi badaniami i wizytami u lekarza przyszła mama może kontrolować rozwój swojego dziecka w jeszcze jeden sposób – liczyć jego ruchy w ciągu dnia. To parametr, który można monitorować w domu we własnym zakresie. Skupiając się na obecności maluszka w brzuchu, mama może czuwać nad jego bezpieczeństwem, a dodatkowo wzmacniać poczucie wzajemnej bliskości. Do oceny ruchów płodu od 30. tygodnia ciąży służy np. metoda Cardiff oraz karta ruchów płodu – stosowana, kiedy ciąża przebiega prawidłowo. Metoda Cardiff polega na liczeniu codziennych ruchów dziecka pomiędzy godziną 9.00 a 21.00. Prawidłowy wynik to 10 ruchów w ciągu 12 godzin. Odczucie 10 ruchów dziecka w krótszym czasie kończy dzienny test, natomiast jeśli liczba jest mniejsza niż 10, a sytuacja nie zmienia się następnego dnia – należy udać się do lekarza.
Kiedy należy reagować?
Choć każde dziecko jest inne, a jego aktywność zależy od wielu czynników, po pewnym czasie obserwacji można zauważyć pewne schematy w jego codziennym zachowaniu. Łatwo wtedy zorientować się, kiedy zajdzie zmiana w jego ruchach – należy reagować zarówno w przypadku zmniejszenia, jak i osłabienia aktywności dziecka. W jakich sytuacjach należy udać się do lekarza?
- Jeśli do 21. tygodnia ciąży kobieta nie poczuła żadnego ruchu dziecka lub przestała je odczuwać;
- Jeśli dziecko zwykle bywało spokojne, a nagle jego ruchy stały się szybkie i chaotyczne;
- Kiedy mama odczuwa mniej niż 10 ruchów w ciągu 12 godzin.
¹Babycentre. Your baby's movements in pregnancy [dostęp: 2019.09.06, 14:08]: https://www.babycentre.co.uk/a549375/your-babys-movements-in-pregnancy.