Rozwój kontaktów społecznych małego dziecka

• Dzięki przebywaniu w różnych grupach dzieci mają możliwość kształtować postawy i zachowania oraz uczyć się interakcji z nowymi osobami. O ile dziecko w okresie niemowlęcym spędza z rówieśnikami do 10% czasu, to u przedszkolak jest to już prawie 60%.
• Zainteresowanie najbliższym otoczeniem pojawia się już u kilkutygodniowych niemowląt. Dziecko uśmiecha się do zabawek zawieszonych przy łóżeczku, z zaciekawieniem spogląda na rodziców i inne maluchy. Narzędziem komunikacji w największym stopniu jest dla niego gestykulacja, np. wyciąga rączki, kiedy chce by wziąć je na ręce. Te kontakty, w miarę czasu, stają się coraz bardziej złożone i świadome.
• Najważniejszy etap rozwoju społecznego dzieci ma miejsce miedzy 2. a 3. rokiem życia. To właśnie wtedy maluch uczy się jak różnicować uczucia i tworzyć więzi z innymi dziećmi. W jego kontaktach przeważa nastawienie orientacyjno – badawcze, dziecko poznaje rówieśnika jak przedmioty: dotyka, pociąga i popycha.

Pamiętaj

• Noworodek. Słucha już Twojego głosu, patrzy na Ciebie. Próbuje reagować na Wasze mówienie do niego, na Wasze uśmiechy, głaskanie, tulenie, karmienie. Rusza ustami, wysuwa język i rusza główką. Nawiązuje z Wami kontakt wzrokowy.
• Trzymiesięczne i czteromiesięczne niemowlę. Odwraca głowę w Waszym kierunku, gdy słyszy znajomy głos patrzy celowo na przemawiającą osobę. Uśmiecha się na powitanie. Rozpoznaje osoby, które się nim opiekują. Niemowlę nie lubi zostawać samo, okazuje to marudzeniem i płaczem.
• Do ukończenia 1. roku życia niemowlę zaczyna się celowo porozumiewać. Adresuje swoje uśmiechy i gaworzenie. Wyraźnie próbuje nawiązać rozmowę. Zaczyna posługiwać się interakcjami społecznymi dla rozwiązania problemów, z którymi nie potrafi poradzić sobie samo.
• Dwulatek. Rozróżnia kto jest właścicielem zabawki, co nie eliminuje skłonności rywalizacyjnych i trudności dzielenia się z innymi. Stara się narzucić innym swoją wolę. Może reagować atakami złości. Chce być niezależny, ale jednocześnie poszukuje aprobaty dorosłych.
• Trzylatek. Używa słowa „tak” równie często jak dotąd używał słowa „nie”. Lubi się dzielić. Jest nastawiony na współpracę. Ludzie są ważni, a w związku z tym lubi zawierać przyjaźnie i chętnie ustępuje. Okazuje współczucie, gdy ktoś cierpi.

Stymulowanie rozwoju dziecka

Gry to wspaniała metoda nauki i sposób na lepsze poznanie się z dzieckiem. Nawet najprostsze zabawy w naśladowanie rozwijają różne umiejętności – uczą relacji społecznych, rozwijają koordynację motoryczną oraz zdolności poznawcze. W początkowym etapie rozwoju dziecka to Ty jesteś jedynym źródłem bodźców i jedyną osobą, która pokazuje mu świat. Z czasem dziecko zacznie samo wymyślać zabawy, dzięki którym będzie odkrywać i ćwiczyć nowe umiejętności. Obie formy zabawy, te o przemyślanej strukturze i te wymyślane przez dziecko, odgrywają ważną rolę w rozwoju, warto więc zadbać o odpowiednią między nimi równowagę.

Dziecko zaczyna rozpoznawać dźwięki i uczy się je wydawać na długo przed tym, nim usłyszysz pierwsze „mama” czy „tata”. Mówienie do niemowlaka od urodzenia działa uspokajająco i służy rozwojowi mowy w przyszłości. Twoje słowa, wypowiadane w przerwach pomiędzy gaworzeniem i śmiechem dziecka, pokazują, że rozmowa jest procesem dwukierunkowym. Równocześnie dziecko czuje się słuchane. Niemowlęta i małe dzieci rozumieją więcej, niż są w stanie powiedzieć. Wspólna nauka piosenek lub śpiewanie dziecku, to wspaniały sposób na poszerzenie słownictwa i poprawę rozumienia słów.